Xử lý mâu thuẫn học sinh trong lớp là kỹ năng không thể thiếu đối với mỗi giáo viên. Trong bối cảnh lớp học ngày càng đa dạng về tính cách, cảm xúc và hoàn cảnh, mâu thuẫn dễ phát sinh và nếu không xử lý khéo léo sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ môi trường giáo dục. Bài viết này với 20 tình huống xử lý mâu thuẫn học sinh trong lớp thực tế kèm cách xử lý cụ thể và linh hoạt.
Các tình huống mâu thuẫn học sinh trong lớp cấp THPT
Tình huống 1: Học sinh phản ánh giáo viên thiên vị
Mô tả tình huống
Một học sinh lớp 12 gửi thư nặc danh phản ánh rằng: “Cô giáo bộ môn thiên vị nhóm học sinh học giỏi, không quan tâm các bạn trung bình – yếu. Cô chỉ chú ý những bạn làm được bài!”. Giáo viên không biết ai là người viết nhưng nhận thấy đây là vấn đề cần xem xét nghiêm túc.
Cách xử lý
Tạm ngưng phán xét, tự đánh giá lại phong cách giảng dạy, mức độ bao quát lớp học. Chủ động tương tác với các nhóm học sinh ngay trong tiết. Phát phiếu khảo sát ẩn danh xem lớp muốn giáo viên thay đổi gì rồi công khai cam kết chỉnh sửa. Tổ chức học nhóm kèm cặp để “giỏi kéo yếu” – tất cả cùng thắng, mâu thuẫn học sinh trong lớp theo đó cũng hạ nhiệt.
Tình huống 2: Học sinh body-shaming bạn
Mô tả tình huống
Trong giờ Sinh hoạt lớp, bạn nhận thấy một số học sinh nam bàn tán, cười cợt về ngoại hình của một bạn nữ cùng lớp (chế giễu vì bạn bị mụn nhiều). Bạn quan sát thấy bạn nữ đó ngồi im, gương mặt đỏ bừng, nước mắt chực trào.
Cách xử lý
Giáo viên cần nhắc nhở chung về văn hóa tôn trọng, sau đó gặp riêng nhóm vi phạm để phân tích hậu quả của body-shaming. Buộc viết cam kết ứng xử văn minh. Gặp riêng bạn nữ để an ủi, khích lệ và củng cố sự tự tin. Tổ chức chuyên đề “Tôn trọng sự khác biệt” để cả lớp học cách yêu thương thay vì phán xét – đó là cách chữa lành mâu thuẫn học sinh trong lớp bằng sự đồng cảm.
Tham khảo thêm: Tư vấn ôn thi Công chức, Viên chức 1:1 từ chuyên gia giàu kinh nghiệm – Đăng ký ngay
Tình huống 3: Học sinh né tránh phát biểu vì nói ngọng
Mô tả tình huống
Trong tiết học tiếng Anh lớp 10, bạn nhận thấy một học sinh nữ thường xuyên che mặt, né tránh phát biểu, khi kiểm tra thì từ chối đọc bài trước lớp.Khi tìm hiểu, bạn phát hiện em mắc tật nói ngọng nhẹ từ nhỏ và bị bạn bè cũ trêu chọc nhiều lần, từ đó trở nên sợ giao tiếp.
Cách xử lý
Tạo môi trường an toàn bằng cách trò chuyện riêng, giao nhiệm vụ phù hợp giúp em thể hiện theo cách khác. Dần dần khuyến khích em tham gia nhóm nhỏ, rồi khen ngợi công khai khi em đọc một câu trước lớp. Lồng ghép hoạt động “Thể hiện bản thân tự tin” để bạn bè cổ vũ. Khi niềm tin được vun đắp, mâu thuẫn học sinh trong lớp sẽ nhường chỗ cho sự cảm thông.
Tình huống 4: Học sinh vi phạm nội quy khi học thực hành
Mô tả tình huống
Trong một giờ học Tin học lớp 10, khi bạn yêu cầu học sinh mở bài tập thực hành, một nhóm học sinh ngồi phía cuối lớp lại bí mật truy cập vào các trang web giải trí.Khi bị nhắc nhở, một học sinh mạnh miệng phản bác:”Giờ thực hành thì làm gì chả được, miễn sao em hoàn thành bài là được, cô thầy quản lý chặt quá làm tụi em khó chịu!”.
Cách xử lý
Tạm dừng tiết học, làm rõ nguyên tắc: tự do đi đôi với trách nhiệm. Thỏa thuận: chỉ được mở rộng khi hoàn thành bài đúng chuẩn. Sử dụng phần mềm hỗ trợ kiểm soát, cuối buổi cho cả lớp viết “Cam kết công nghệ an toàn”. Nhờ vậy, mâu thuẫn học sinh trong lớp trở thành bài học về đạo đức số và kỷ luật tự giác.
Tình huống 5: Học sinh không tuân thủ quy định đồng phục
Mô tả tình huống
Một học sinh lớp 11 thường xuyên tới lớp với bộ đồng phục không đúng quy định: áo phông màu mè, giày thể thao cao cổ, tóc nhuộm sáng màu.Khi giáo viên nhắc nhở, em thản nhiên:”Em thấy thời trang cũng là cách thể hiện cá tính. Đồng phục gì mà gò bó quá vậy?”.
Cách xử lý
Gặp riêng để lắng nghe, rồi nhẹ nhàng giải thích ý nghĩa bình đẳng của đồng phục cho em. Gợi ý phụ kiện hợp lệ để em vẫn thể hiện bản thân. Khởi xướng cuộc thi “Đồng phục sáng tạo trong khuôn khổ” để biến quy định thành cơ hội sáng tạo. Xử lý mâu thuẫn học sinh trong lớp bằng cách trao quyền và dẫn dắt thay vì cấm đoán – mới là con đường bền vững.
🔗 Bộ 60 câu tình huống sư phạm THPT trả phí thi Viên chức giáo dục – Tình huống trong lớp học (Chỉ 250.000đ)
Xử lý tình huống cấp THCS
Tình huống 6: Học sinh bị bắt nạt trong làm việc nhóm
Mô tả tình huống
Một học sinh nữ lớp 8 bị điểm kém trong một bài kiểm tra nhóm vì bạn bè trong nhóm đùn đẩy hết phần việc cho em. Cô bé im lặng chịu đựng vì sợ bị ghét, nhưng sau bài kiểm tra, em bắt đầu có dấu hiệu thu mình, mất niềm tin vào bạn bè và học tập.
Cách xử lý
Trường hợp này là dạng mâu thuẫn học sinh trong lớp cần được xử lý kịp thời để bảo vệ quyền lợi cá nhân. Giáo viên nên gặp riêng học sinh bị ảnh hưởng để lắng nghe, đồng thời làm việc với cả nhóm để đảm bảo công bằng. Cần thay đổi cách đánh giá, bổ sung điểm cá nhân và dạy kỹ năng tự bảo vệ bản thân trong học tập.
Tình huống 7: Học sinh từ chối học các môn không thi đại học
Mô tả tình huống
Một học sinh lớp 8 thường xuyên trốn học những tiết Âm nhạc, Mỹ thuật. Khi được hỏi, em trả lời: “Mấy môn này đâu có thi đại học, học làm gì cho mất thời gian”.
Cách xử lý
Khi học sinh cho rằng các môn nghệ thuật không cần thiết, giáo viên cần khơi mở nhận thức rằng Âm nhạc, Mỹ thuật giúp phát triển tư duy sáng tạo, cảm xúc và kỹ năng sống. Để ngăn ngừa mâu thuẫn học sinh trong lớp về thái độ học tập, giáo viên có thể tổ chức hoạt động trải nghiệm nghệ thuật. Có thể mời khách mời chia sẻ và đổi mới phương pháp dạy theo hướng thực tiễn.
Tình huống 8: Học sinh làm phiền bạn khác bằng cách bày tỏ tình cảm
Mô tả tình huống
Một nam sinh lớp 9 thường xuyên gửi thư, nhắn tin thể hiện tình cảm với bạn nữ cùng lớp. Bạn nữ cảm thấy không thoải mái và đề nghị giáo viên can thiệp. Khi bị nhắc, học sinh nam tỏ ra xấu hổ và cho rằng “đó là tình cảm thật lòng”.
Cách xử lý
Giáo viên nên gặp riêng hai em để lắng nghe, không phán xét và tránh làm tổn thương tâm lý. Nhấn mạnh nguyên tắc tôn trọng cảm xúc người khác trong giao tiếp tình cảm. Tình huống này dễ gây mâu thuẫn học sinh trong lớp nếu không xử lý tế nhị. Có thể tổ chức buổi sinh hoạt chuyên đề giúp các em hiểu rõ giới hạn và hành xử phù hợp.
Tình huống 9: Học sinh phản ứng tiêu cực với góp ý
Mô tả tình huống
Một học sinh nam lớp 8 liên tục phản ứng dữ dội, quát lại giáo viên khi bị góp ý về lỗi sai trong bài tập. Em còn bộc lộ thái độ chống đối ngầm: làm bài sơ sài, nộp bài trắng.
Cách xử lý
Đối mặt với mâu thuẫn học sinh trong lớp khi bị góp ý, giáo viên cần giữ bình tĩnh, không chỉ trích công khai. Gặp riêng học sinh để tạo không gian lắng nghe, từ đó dần khôi phục lòng tin. Có thể tổ chức hoạt động chia sẻ về kỹ năng nhận góp ý tích cực và khen thưởng sự tiến bộ, dù nhỏ, để thúc đẩy sự thay đổi từ bên trong.
Tình huống 10: Học sinh phản ứng tiêu cực vì khủng hoảng gia đình
Mô tả tình huống
Một học sinh lớp 9 thường xuyên phản ứng gay gắt mỗi khi giáo viên góp ý: em cau có, quát lại và đôi khi bỏ ra khỏi lớp. Qua trao đổi với phụ huynh, giáo viên được biết em đang trong giai đoạn chịu khủng hoảng tâm lý do bố mẹ ly thân và đang tranh chấp quyền nuôi con.
Cách xử lý
Giữ bình tĩnh, không công khai trách phạt; tạo không gian riêng để học sinh có cơ hội chia sẻ cảm xúc. Phối hợp phụ huynh, chuyên viên tâm lý, dạy em kỹ năng kiểm soát cơn giận (hít thở sâu, viết nhật ký…). Khuyến khích em tham gia các hoạt động nghệ thuật như vẽ, làm thơ, kịch nói – giúp em giải tỏa cảm xúc và phát triển lòng tự trọng tích cực. Nhờ thế mâu thuẫn học sinh trong lớp giảm, em dần ổn định cảm xúc.
🔗 Bộ 60 câu tình huống sư phạm THCS trả phí thi Viên chức giáo dục – Tình huống trong lớp học (Chỉ 250.000đ)
Xử lý mâu thuẫn học sinh trong lớp ở cấp Tiểu học
Tình huống 11: Học sinh ép buộc bạn, muốn làm trưởng nhóm mọi lúc
Mô tả tình huống
Em Tâm hay đòi “được làm trưởng nhóm”, nếu không được chọn thì em dỗi, khoanh tay, không làm bài. Các bạn khác tỏ ra mệt mỏi khi học nhóm với Tâm vì “cậu ấy luôn muốn làm sếp”.
Cách xử lý
Mâu thuẫn học sinh trong lớp nảy sinh khi một em luôn muốn làm “thủ lĩnh”. Giáo viên có thể phân vai trợ lý để em vẫn có vị trí mà không chi phối nhóm. Áp dụng bảng luân phiên vai trò và tổ chức thảo luận về trách nhiệm trưởng nhóm. Từ đó, giúp em hiểu: lãnh đạo là lắng nghe, không phải ra lệnh.
Tình huống 12: Học sinh chen lời giáo viên, nói chuyện không đúng lúc
Mô tả tình huống
Em Hải – học sinh lớp 5 – thường xuyên cắt lời giáo viên và bạn trong giờ học. Khi bị nhắc nhở, em trả lời: “Con chỉ nói đúng sự thật thôi!”. Nhiều bạn trong lớp tỏ ra khó chịu và không muốn làm nhóm với em.
Cách xử lý
Mâu thuẫn học sinh trong lớp đôi khi đến từ sự bức xúc khi có bạn chen ngang không đúng lúc. Gặp riêng em để hướng dẫn quy tắc lớp học, đồng thời giao nhiệm vụ tổng hợp ý kiến nhóm để rèn luyện kỹ năng lắng nghe. Thiết lập nội quy “giơ tay – được gọi – mới phát biểu”, kết hợp hoạt động viết nhật ký cảm xúc.
Tình huống 13: Học sinh có hành vi gây nguy hiểm trong hoạt động tập thể
Mô tả tình huống
Trong một buổi dã ngoại, em Tiến chạy nhảy quá mức, làm bạn cùng lớp bị ngã. Khi cô giáo nhắc nhở, em lớn tiếng: “Con có cố tình đâu, tại bạn yếu quá!”. Bạn bị thương tỏ ra sợ hãi và không muốn gần em Tiến nữa.
Cách xử lý
Mâu thuẫn học sinh trong lớp có thể nảy sinh từ những hành vi vô trách nhiệm. Hướng dẫn học sinh nhận lỗi bằng hành động cụ thể như thăm bạn, viết thư xin lỗi. Tổ chức diễn kịch tình huống, xây dựng nội quy do chính học sinh đề xuất. Làm việc thêm với phụ huynh để có định hướng giáo dục đồng bộ.
Tình huống 14: Học sinh bị tách biệt khỏi nhóm lớp
Mô tả tình huống
Trong giờ Thủ công, em Thư ngồi một mình, không tham gia hoạt động nhóm. Khi được hỏi, em trả lời: “Con không thích chơi với các bạn. Các bạn không chơi với con”. Quan sát nhiều tiết học, giáo viên nhận thấy em thường xuyên đơn độc.
Cách xử lý
Mâu thuẫn âm thầm trong lớp khiến một số học sinh bị cô lập. Giao nhiệm vụ nhóm đơn giản để em được hỗ trợ, khuyến khích hợp tác tự nhiên qua trò chơi. Khen ngợi nỗ lực nhỏ và làm việc với phụ huynh để hiểu nguyên nhân. Tăng cường hoạt động kết nối trong giờ sinh hoạt để tạo môi trường bao dung.
Tình huống 15: Học sinh bị chế giễu khi trả lời sai
Mô tả tình huống
Trong tiết Đạo đức, em Sơn trả lời sai câu hỏi của giáo viên. Một vài bạn trong lớp lập tức cười ồ, châm chọc khiến em xấu hổ, cúi gằm mặt và không nói gì suốt phần còn lại của tiết học.
Cách xử lý
Khi xảy ra mâu thuẫn học sinh trong lớp vì chế giễu bạn, giáo viên cần can thiệp ngay, nhấn mạnh rằng sai là cơ hội học. Gặp riêng học sinh vi phạm để phân tích hậu quả, giúp các em nhận ra tác động của lời nói. Giao nhiệm vụ phù hợp để học sinh bị tổn thương có cơ hội lấy lại sự tự tin. Tích hợp kỹ năng “tôn trọng bạn bè” vào tiết học Đạo đức.
🔗 Trọn bộ 100 câu tình huống sư phạm Tiểu học trả phí thi Viên chức giáo dục (Chỉ 369.000đ)
Xử lý mâu thuẫn học sinh trong lớp ở cấp Mầm non
Tình huống 16: Trẻ phản ứng mạnh khi không được chơi theo ý mình
Mô tả tình huống
Trong giờ chơi, em N. muốn chơi một trò chơi riêng, nhưng cô giáo yêu cầu em tham gia vào một hoạt động chung với các bạn. Em N. ngay lập tức phản ứng mạnh mẽ, la hét và không chịu hợp tác.
Cách xử lý
Mâu thuẫn học sinh trong lớp ở lứa tuổi mầm non thường bắt nguồn từ cảm xúc chưa kiểm soát. Cô giáo cần kiên nhẫn hướng dẫn, đưa ra lựa chọn linh hoạt giúp trẻ vẫn được quyết định. Tổ chức trò chơi nhóm có phần bé yêu thích để từ từ hình thành thói quen hợp tác.
Tình huống 17: Trẻ không chịu rửa tay trước khi ăn
Mô tả tình huống
Trẻ không muốn rửa tay trước khi ăn: Trong giờ ăn, cô giáo yêu cầu các bé rửa tay trước khi ăn, nhưng em P. không chịu rửa tay và nói rằng “tay không bẩn đâu”. Cô giáo giải thích nhưng em P. vẫn kiên quyết không làm theo.
Cách xử lý
Khi trẻ từ chối rửa tay, đừng quát mắng. Hãy biến việc rửa tay thành trò chơi “ai sạch nhất” và giải thích bằng ngôn ngữ dễ hiểu. Dùng tranh ảnh minh họa tại góc lớp để củng cố ý thức. Đây là cách nhẹ nhàng xử lý mâu thuẫn học sinh trong lớp xoay quanh thói quen vệ sinh.
Tình huống 18: Trẻ đánh bạn khi không được chơi chung
Mô tả tình huống
Trong giờ chơi, bé C. đánh bạn vì không được bạn cho chơi chung đồ chơi. Khi cô hỏi, bé trả lời: “Tại bạn không cho con chơi!”.
Cách xử lý
Mâu thuẫn học sinh trong lớp mầm non cần được xử lý tinh tế. Hướng dẫn bé nói “con buồn” thay vì đánh bạn. Cô giáo cần dạy trẻ kỹ năng chờ lượt, xin phép, nhờ giúp đỡ. Sử dụng kể chuyện, đóng vai để luyện cách xử lý cảm xúc qua tình huống cụ thể.
Tình huống 19: Trẻ không nghe lời cô giáo trong giờ học
Mô tả tình huống
Trong giờ học, cô giáo yêu cầu các bé ngồi yên và lắng nghe, nhưng em K. lại tiếp tục nói chuyện với bạn bên cạnh và không tập trung vào bài học. Cô giáo đã nhẹ nhàng nhắc nhở nhưng em K. vẫn không dừng lại và tiếp tục làm ồn.
Cách xử lý
Với hành vi gây ồn, cô giáo cần dừng lớp, nhắc nhở bằng lời tích cực và giao việc để thu hút sự chú ý. Thiết lập nội quy sinh động và phản hồi tích cực khi bé hợp tác. Đây là cách xử lý hiệu quả mâu thuẫn học sinh trong lớp xuất phát từ sự hiếu động.
Tình huống 20: Trẻ không chịu tham gia vào hoạt động nhóm
Mô tả tình huống
Trong giờ học, cô giáo yêu cầu các bé tham gia vào một hoạt động nhóm, nhưng em H. lại không muốn tham gia và chỉ đứng một góc. Cô giáo đã nhẹ nhàng mời em H. tham gia nhưng em không trả lời và tiếp tục đứng ngoài nhóm. Các bạn khác bắt đầu tỏ ra không vui vì không thể tiếp tục trò chơi nếu thiếu một thành viên.
Cách xử lý
Khi bé thu mình, hãy mời bé đứng gần nhóm quan sát trước. Giao việc nhỏ như lấy đồ chơi giúp bé cảm thấy có vai trò. Tán dương mọi biểu hiện hợp tác dù nhỏ. Mâu thuẫn học sinh trong lớp mầm non thường ẩn dưới sự rụt rè – cần sự kiên nhẫn để hóa giải.
🔗 Bộ 60 câu tình huống sư phạm THPT trả phí thi Viên chức giáo dục – Tình huống trong lớp học (Chỉ 250.000đ)
Xử lý mâu thuẫn học sinh trong lớp không đơn thuần là dập tắt tình huống sai lệch, mà là hành trình đồng hành, giáo dục cảm xúc, hành vi và văn hóa ứng xử cho học sinh. Giáo viên cần linh hoạt, bình tĩnh, đồng cảm và luôn học hỏi để phản ứng phù hợp với từng độ tuổi, từng trường hợp cụ thể.
Nếu bạn là giáo viên đang ôn thi công chức, thi viên chức ngành giáo dục hoặc tìm kiếm tài liệu rèn luyện tình huống sư phạm, hãy tham khảo thêm Bộ tài liệu tình huống của Công chức 247 – được xây dựng hệ thống theo từng cấp học, sát đề thi và có hướng xử lý mẫu rõ ràng.
Đừng quên tải ngay ứng dụng Công chức 247 để cập nhật mới nhất các thông tin Công chức, Viên chức quan trọng!
CH Play: App Kiểm định công chức
App Store: App Kiểm định công chức
