Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua đã chính thức đưa ra cơ chế tính lương, thưởng mới gắn với hiệu quả và sản phẩm công việc. Quy định này chấm dứt tình trạng cào bằng thu nhập, từng bước xây dựng nguyên tắc “làm nhiều hưởng nhiều, làm ít hưởng ít” trong khu vực công.
Tổng quan Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi)
Ngày 24/6/2025, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) với 418/423 đại biểu tán thành, chiếm tỷ lệ 87,45% tổng số đại biểu Quốc hội. Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, thay thế và điều chỉnh nhiều nội dung quan trọng trong quản lý cán bộ, công chức theo hướng minh bạch, hiệu quả và phù hợp với yêu cầu cải cách hành chính.
Về cấu trúc, luật gồm 7 chương, 45 điều, quy định toàn diện về quyền, nghĩa vụ, tuyển dụng, sử dụng, đánh giá, đãi ngộ, kỷ luật và cơ chế thu hút nhân lực chất lượng cao trong hệ thống công vụ, áp dụng từ cấp trung ương đến cấp xã.
Cách tính lương, thưởng mới theo hiệu quả công việc
Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) quy định lương, thưởng gắn với kết quả công việc, hướng tới nguyên tắc làm nhiều hưởng nhiều, làm ít hưởng ít.
Quy định mới về thu nhập
Theo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi), thu nhập của cán bộ, công chức không chỉ bao gồm tiền lương, mà còn gồm cả tiền thưởng và các khoản thu nhập khác có liên quan. Điểm đổi mới quan trọng là toàn bộ thu nhập này sẽ được tính toán dựa trên kết quả, sản phẩm của vị trí việc làm đảm nhiệm, thay vì áp dụng cơ chế cào bằng như trước.
Quy định này nhằm đảm bảo nguyên tắc thu nhập tương xứng với giá trị sức lao động và hiệu quả công tác, qua đó tạo động lực cho đội ngũ công chức nâng cao năng suất và chất lượng thực thi nhiệm vụ.
Chấm dứt cơ chế cào bằng
Một điểm đột phá trong Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) là việc xóa bỏ hoàn toàn cơ chế cào bằng thu nhập trong khu vực công. Thay vào đó, luật thiết lập nguyên tắc mới: “Làm nhiều hưởng nhiều, làm ít hưởng ít”, bảo đảm thu nhập phản ánh đúng giá trị và hiệu quả công việc của mỗi cá nhân.
So với Luật năm 2008 – vốn chỉ quy định công chức được “bảo đảm tiền lương tương xứng với nhiệm vụ, quyền hạn được giao” – thì quy định mới đã mở rộng và cụ thể hóa tiêu chí thu nhập, gắn chặt với kết quả, sản phẩm thực tế của vị trí việc làm đảm nhiệm. Điều này góp phần nâng cao trách nhiệm, tinh thần thi đua và loại bỏ tâm lý ỷ lại trong môi trường công vụ.
Chính phủ hướng dẫn thực hiện
Để triển khai hiệu quả quy định mới về thu nhập trong Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi), Chính phủ sẽ chỉ đạo các cơ quan chức năng xây dựng định mức chi theo sản phẩm cụ thể đối với từng loại công việc, từng vị trí việc làm.
Mục tiêu của hướng dẫn này là nhằm bảo đảm thu nhập của cán bộ, công chức thực sự phản ánh năng suất, chất lượng và hiệu quả công tác, qua đó tạo động lực làm việc thực chất, công bằng và phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế – xã hội của từng địa phương, ngành, lĩnh vực.
Cơ chế đánh giá và sàng lọc công chức
Luật sửa đổi, bổ sung cơ chế đánh giá rõ ràng, làm căn cứ để sàng lọc, khen thưởng hoặc cho thôi việc đối với công chức không đáp ứng yêu cầu.
Đánh giá xếp loại công chức
Theo quy định trong Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi), kết quả đánh giá, xếp loại công chức sẽ là căn cứ trực tiếp để xem xét các chế độ đãi ngộ và bố trí công việc. Cụ thể, tùy vào mức độ hoàn thành nhiệm vụ, công chức có thể được:
- Khen thưởng,
- Hưởng thu nhập tăng thêm hoặc tiền thưởng,
- Điều chuyển sang vị trí việc làm khác phù hợp hơn với năng lực và kết quả thực hiện nhiệm vụ.
Quy định này nhằm nâng cao tính minh bạch và công bằng trong đánh giá công vụ, đồng thời thúc đẩy đội ngũ công chức chủ động nâng cao chất lượng công việc, thay vì trông chờ vào chế độ cào bằng như trước.
Xử lý công chức yếu kém
Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) quy định rõ cơ chế xử lý đối với công chức không hoàn thành nhiệm vụ hoặc không đáp ứng yêu cầu của vị trí việc làm. Theo đó, nếu bị đánh giá không hoàn thành nhiệm vụ, công chức có thể:
- Bị bố trí sang vị trí công tác có yêu cầu thấp hơn, phù hợp với năng lực thực tế,
- Thậm chí bị cho thôi việc nếu tiếp tục không đáp ứng yêu cầu sau khi được sắp xếp lại.
Quy định này góp phần nâng cao kỷ luật công vụ, sàng lọc đội ngũ một cách thực chất, đảm bảo bộ máy hành chính có đủ năng lực phục vụ người dân và phát triển đất nước.
Chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao
Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) đã bổ sung quy định về cơ chế đặc biệt để thu hút, trọng dụng người có tài năng và nhân lực chất lượng cao vào khu vực công. Đây là bước đi quan trọng nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh nguồn nhân lực ngày càng gay gắt giữa khu vực công và tư.
Chính phủ sẽ ban hành khung chính sách cụ thể về chế độ thu hút, đãi ngộ, áp dụng linh hoạt theo từng nhóm đối tượng và hình thức tiếp nhận. Nội dung chi tiết được thể hiện qua bảng sau:
| Nội dung | Quy định cụ thể |
| Đối tượng áp dụng | – Chuyên gia, nhà khoa học có thành tích nổi bật
– Luật gia, luật sư giỏi – Doanh nhân tiêu biểu – Sinh viên tốt nghiệp xuất sắc- Nhân lực chất lượng cao từ khu vực ngoài công |
| Hình thức thu hút | 1. Tiếp nhận vào làm công chức nếu đáp ứng điều kiện
2. Ký hợp đồng thực hiện nhiệm vụ lãnh đạo, quản lý 3. Ký hợp đồng thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, nghiệp vụ |
| Cơ quan hướng dẫn | Chính phủ ban hành khung chính sách và quy định chi tiết về tiêu chí, chế độ đãi ngộ, cơ chế sử dụng. |
Cơ chế này giúp kết nối đội ngũ tinh hoa ngoài khu vực công với hệ thống quản lý nhà nước, đồng thời đa dạng hóa hình thức tiếp cận nhân lực chất lượng cao, phù hợp với yêu cầu đổi mới và chuyên nghiệp hóa nền công vụ hiện nay.
Quản lý cán bộ, công chức theo vị trí việc làm
Một trong những điểm đổi mới cốt lõi của Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) là chuyển từ phương thức quản lý theo ngạch sang quản lý theo vị trí việc làm. Đây được xem là bước chuyển quan trọng, tạo nền tảng cho việc xây dựng một nền công vụ hiện đại, linh hoạt và thực chất. Giúp bộ máy hành chính phát huy đúng người, đúng việc, đồng thời loại bỏ tình trạng hình thức, cào bằng trong công tác cán bộ như trước đây.
Theo quy định mới, các hoạt động như tuyển dụng, đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bổ nhiệm cán bộ, công chức sẽ được thực hiện dựa trên yêu cầu cụ thể của từng vị trí việc làm. Đồng thời, kết quả và sản phẩm công việc sẽ trở thành căn cứ chính để đánh giá năng lực, hiệu quả công tác và quyết định chế độ đãi ngộ.
Xem thêm: 4.500 công chức thuế xin nghỉ sau khi sáp nhập
Quy định chuyển tiếp
Để bảo đảm tính liên tục và ổn định trong tổ chức bộ máy khi Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) có hiệu lực, luật đã quy định rõ các điều khoản chuyển tiếp áp dụng đối với một số nhóm cán bộ, công chức hiện hành. Những quy định này nhằm giải quyết các trường hợp đang trong giai đoạn chuyển đổi mà vẫn phù hợp với điều kiện thực tế, tránh gây xáo trộn lớn cho hệ thống công vụ. Dưới đây là tổng hợp các nội dung chuyển tiếp chính:
| Nhóm đối tượng | Quy định chuyển tiếp áp dụng |
| Cán bộ, công chức cấp xã | Được chuyển thành công chức theo luật mới nếu đáp ứng đủ điều kiện về trình độ đào tạo; không yêu cầu về thời gian công tác hoặc tiêu chuẩn ngạch như trước. |
| Người đang tập sự | Chấm dứt tập sự và được xếp vào ngạch công chức tương ứng với vị trí việc làm kể từ ngày Luật có hiệu lực. |
| Công chức tuyển trước ngày luật có hiệu lực | Phải được hoàn tất việc bố trí vị trí việc làm và xếp ngạch tương ứng theo quy định mới, đảm bảo đúng lộ trình. |
Trải nghiệm ngay những thông tin chính sách mới, cập nhật luật pháp kịp thời và tiện ích hành chính công ngay trên điện thoại của bạn! Tải ngay ứng dụng Congchuc247 trên IOS và CH Play để theo dõi tin tức chính thống, tra cứu văn bản pháp luật và hỗ trợ thủ tục nhanh chóng – mọi lúc, mọi nơi.
