Trong tâm thức nhiều người, làm viên chức chính là một nghề nghiệp trong mơ, với dựa trên tính chất ổn định và được xã hội tôn trọng của nó. Công việc này mang lại cảm giác an tâm lâu dài về thu nhập, quyền lợi và cơ hội phát triển chuyên môn. Tuy nhiên, để trở thành viên chức, bạn không chỉ cần bằng cấp hay kinh nghiệm, mà còn phải vượt qua kỳ thi tuyển nghiêm túc. Bài viết này sẽ giải thích chi tiết về thi viên chức là gì, thi những môn gì, ai được dự thi và những điều cần chuẩn bị, giúp bạn có hướng ôn luyện hiệu quả và tự tin hơn khi bước vào kỳ thi.
Thi viên chức là gì? Đối tượng và hình thức thi
Kỳ thi viên chức là bước quan trọng để tuyển chọn những người phù hợp làm việc tại các đơn vị sự nghiệp công lập. Tuy nhiều người đã nghe về kỳ thi này, nhưng không phải ai cũng nắm rõ ai được dự thi và kỳ thi được tổ chức như thế nào. Phần này sẽ cung cấp kiến thức cơ bản nhưng đầy đủ, giúp bạn hiểu rõ các tiêu chuẩn dự thi, các hình thức thi và cách thức chuẩn bị cho kỳ thi viên chức.
Viên chức là gì?
Viên chức được hiểu là người làm việc trong đơn vị sự nghiệp công lập, do Nhà nước hoặc các tổ chức thuộc Nhà nước giao thành lập (dựa theo văn bản hợp nhất 01/VBHN – BNV năm 2024).
Cụ thể hơn, viên chức chính là người được tuyển dụng, ký hợp đồng làm việc tại các đơn vị công, như trường học công lập, bệnh viện công, trung tâm nghiên cứu, … Họ thực hiện công việc chuyên môn theo vị trí được giao, và nhận lương từ quỹ lương của đơn vị.
Khác với công chức, là những người làm việc trong cơ quan hành chính Nhà nước và đảm nhiệm các nhiệm vụ quản lý, viên chức lại tập trung vào công việc mang tính chuyên môn và nghiệp vụ. Viên chức thực hiện các nhiệm vụ gắn với lĩnh vực nghề nghiệp của đơn vị sự nghiệp công lập. Ví dụ, giảng dạy và quản lý giáo dục trong trường học, khám chữa bệnh và nghiên cứu y học trong bệnh viện, hay tổ chức các hoạt động văn hóa và bảo tồn di sản trong trung tâm văn hóa.
Xem thêm: Viên chức là gì? Khái niệm, đặc điểm, phân loại theo pháp luật
Thi viên chức là gì? Khi nào thì thi tuyển, khi nào thì xét tuyển?
Thi viên chức là kỳ thi tuyển dụng do các đơn vị sự nghiệp công lập tổ chức. Mục đích của kỳ thi là chọn ra những ứng viên có đủ trình độ, kỹ năng và phẩm chất phù hợp với vị trí công việc cần tuyển. Thi viên chức thường áp dụng cho các vị trí trong trường học, bệnh viện, trung tâm văn hóa, viện nghiên cứu và các đơn vị sự nghiệp công lập khác. Tùy vào yêu cầu từng vị trí, kỳ thi có thể gồm nhiều vòng, bao gồm kiểm tra kiến thức chung, kỹ năng chuyên môn và năng lực thực tế.
Theo Điều 4 của Nghị định, trước mỗi đợt tuyển dụng, đơn vị sự nghiệp công lập phải lập kế hoạch tuyển dụng, trong đó ghi rõ số lượng cần tuyển, vị trí, tiêu chuẩn, và hình thức thi tuyển hoặc xét tuyển. Việc tuyển dụng viên chức có thể được thực hiện bằng thi tuyển hoặc xét tuyển, tùy thuộc vào yêu cầu của từng vị trí và quy định của đơn vị.
- Thi tuyển áp dụng cho hầu hết các vị trí, đặc biệt là những vị trí có nhiều ứng viên đăng ký. Trong hình thức này, ứng viên phải trải qua các vòng thi, bao gồm kiểm tra kiến thức chung, kỹ năng chuyên môn và đôi khi cả ngoại ngữ hoặc tin học.
- Xét tuyển áp dụng cho những trường hợp đặc biệt. Đơn vị sự nghiệp sẽ dựa trên hồ sơ, bằng cấp, chứng chỉ, hoặc các tiêu chí đặc biệt khác để lựa chọn ứng viên mà không cần tổ chức thi.
Đối tượng được dự thi viên chức
Theo tiểu mục 10 Mục I Quyết định 168/QĐ-BNV 2024, điều kiện dự thi tuyển viên chức thực hiện theo quy định tại Điều 22 Luật Viên chức 2010. Cơ quan, đơn vị có thẩm quyền tuyển dụng viên chức (theo khoản 1 Điều 24 Luật Viên chức 2010) có thể bổ sung các điều kiện khác phù hợp với yêu cầu của vị trí việc làm theo điểm g khoản 1 Điều 22 Luật Viên chức 2010, nhưng không thấp hơn các tiêu chuẩn chung, không trái pháp luật và không phân biệt loại hình đào tạo.
Như vậy, người dự tuyển viên chức phải đáp ứng các điều kiện cơ bản sau:
- Có quốc tịch Việt Nam và cư trú tại Việt Nam.
- Từ 18 tuổi trở lên. Trong một số lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao, tuổi dự tuyển có thể thấp hơn theo quy định của pháp luật và phải có sự đồng ý bằng văn bản của người đại diện theo pháp luật.
- Có đơn đăng ký dự tuyển.
- Có lý lịch rõ ràng.
- Có văn bằng, chứng chỉ đào tạo, chứng chỉ hành nghề hoặc có năng khiếu, kỹ năng phù hợp với vị trí việc làm dự tuyển.
- Đủ sức khỏe để thực hiện công việc hoặc nhiệm vụ được giao.
- Đáp ứng các điều kiện khác theo yêu cầu của vị trí việc làm do đơn vị sự nghiệp công lập xác định, nhưng không trái quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, Quyết định 168/QĐ-BNV 2024 cũng nêu rõ các trường hợp không được đăng ký dự tuyển viên chức, bao gồm:
- Mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.
- Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; đang chấp hành bản án, quyết định về hình sự của Tòa án; hoặc đang bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở chữa bệnh, cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng.
Tóm lại, người đăng ký dự thi tuyển viên chức phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện, tiêu chuẩn chung theo quy định của pháp luật và không thuộc các trường hợp bị cấm đăng ký dự tuyển.
Thi viên chức gồm những môn gì? Nội dung 2 vòng thi
Nhiều người chuẩn bị thi tuyển thường băn khoăn thi viên chức là thi những môn gì, thi mấy vòng và mỗi vòng đánh giá điều gì. Để bạn dễ hình dung, kỳ thi viên chức hiện nay được chia thành 2 vòng, với cấu trúc rõ ràng và bám sát yêu cầu thực tế của từng vị trí việc làm.
Vòng 1: Thi trắc nghiệm kiến thức chung, ngoại ngữ và tin học
Vòng thi này nhằm đánh giá những kiến thức nền tảng mà bất kỳ viên chức nào cũng cần có. Cụ thể gồm 3 phần:
Phần 1 – Kiến thức chung
Đây là phần quan trọng nhất của vòng 1, với 60 câu hỏi trong thời gian 60 phút. Bạn sẽ gặp các câu hỏi liên quan đến pháp luật về viên chức như quyền, nghĩa vụ, đạo đức nghề nghiệp và những quy định trong Luật Viên chức. Ngoài ra còn có các câu hỏi về tổ chức bộ máy nhà nước, vai trò của đơn vị sự nghiệp công lập và những vấn đề chung về cải cách hành chính và chuyển đổi số. Đây đều là những nội dung cơ bản mà một viên chức tương lai cần nắm rõ để có thể làm việc trong môi trường công.
Muốn trang bị đầy đủ kiến thức nền tảng để bứt phá trong kỳ thi tuyển viên chức? Khám phá ngay khóa học Viên chức – Kiến thức chung trên Công chức 247 để hệ thống lại toàn bộ nội dung trọng tâm, luyện tập có hướng và tự tin hơn vào ngày thi thật!
Phần 2 – Ngoại ngữ
Phần này gồm 30 câu hỏi, làm trong 30 phút. Nội dung xoay quanh ngữ pháp cơ bản, từ vựng thông dụng và các đoạn văn ngắn để kiểm tra khả năng đọc hiểu. Mức độ tương đương trình độ sơ cấp, phù hợp với yêu cầu chung của đa số vị trí viên chức. Một số đối tượng sẽ được miễn thi nếu đáp ứng điều kiện về bằng cấp hoặc theo quy định của vị trí tuyển dụng.
Bạn muốn nâng cao kỹ năng tiếng Anh để tự tin chinh phục phần thi này? Hãy tham khảo các gói bài tập, đề kiểm tra luyện thi Tiếng Anh với nội dung sát đề thi, dễ hiểu và luyện tập hiệu quả chỉ trong vài phút mỗi ngày!
- 60 câu trắc nghiệm miễn phí ngữ pháp tổng hợp Bậc 2
- 30 câu trắc nghiệm miễn phí ngữ pháp tổng hợp Bậc 2
Phần 3 – Tin học
Phần tin học cũng gồm 30 câu hỏi trong 30 phút. Phần này kiểm tra kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cơ bản như soạn thảo văn bản, quản lý tệp, thao tác trên hệ điều hành và các kỹ năng văn phòng bắt buộc. Đối tượng có chứng chỉ phù hợp hoặc tốt nghiệp từ ngành đào tạo liên quan có thể được miễn thi theo quy định.
Kết thúc vòng 1, thí sinh đạt yêu cầu mới được bước tiếp vào vòng 2. Mục tiêu chính của vòng này là bảo đảm rằng người dự thi có đủ kiến thức nền tảng, có thể hòa nhập môi trường công lập trước khi đánh giá chuyên sâu.
Vòng 2: Thi môn nghiệp vụ chuyên ngành
Nếu vòng 1 thiên về kiến thức nền tảng, thì vòng 2 là bước đánh giá trực tiếp năng lực chuyên môn của thí sinh đối với vị trí đăng ký dự tuyển. Tùy từng đơn vị, vòng này có thể thi viết hoặc thi phỏng vấn.
Khi thi viết, thí sinh thường có 120 phút để trình bày các nội dung chuyên ngành, từ lý thuyết đến ứng dụng thực tế. Đề thi có thể gồm câu hỏi tự luận, tình huống xử lý công việc hoặc bài phân tích liên quan đến công việc của đơn vị sự nghiệp công lập. Ví dụ, với ngành giáo dục, đề thi có thể hỏi về phương pháp giảng dạy, xây dựng kế hoạch bài học hoặc cách xử lý tình huống trong lớp học. Với ngành y tế, nội dung có thể là quy trình chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp hoặc các yêu cầu về an toàn trong khám chữa bệnh.
Nếu thi phỏng vấn, thời gian khoảng 30 phút. Hội đồng tuyển dụng đặt câu hỏi trực tiếp về chuyên môn và các tình huống thực tế. Cách thi này giúp đánh giá khả năng phản ứng, kỹ năng giao tiếp và năng lực xử lý vấn đề của ứng viên. Đây là hình thức thường gặp ở các vị trí yêu cầu kỹ năng thực hành hoặc giao tiếp nhiều.
Trong vòng này, phạm vi kiến thức không quá rộng như vòng 1 nhưng lại đòi hỏi sự hiểu biết sâu và khả năng vận dụng vào công việc. Điều hội đồng quan tâm không chỉ là bạn biết gì, mà còn là bạn giải quyết vấn đề như thế nào trong môi trường công lập.
Thay vì tự ôn dàn trải, hãy lựa chọn gói trắc nghiệm luyện thi viên chức chuyên sâu dưới đây, được hệ thống kiến thức rõ ràng và hướng dẫn chiến lược làm bài hiệu quả ngay từ đầu.
Xem thêm: Công chức là gì? Phân biệt công chức với cán bộ và viên chức
Các câu hỏi thường gặp khi thi viên chức
Nếu bạn mới tìm hiểu về kỳ thi viên chức, chắc chắn sẽ có nhiều thắc mắc liên quan đến cách thi, hồ sơ, điều kiện và quy trình tuyển dụng. Để giúp bạn nắm rõ hơn và tránh nhầm lẫn, phần dưới đây tổng hợp những câu hỏi thường gặp nhất khi thi viên chức, kèm theo giải thích cụ thể và dễ hiểu. Những thông tin này sẽ giúp bạn chuẩn bị đúng, đủ và tự tin hơn trước khi bước vào kỳ thi.
1. Thi viên chức có khó không?
Thi viên chức không quá khó nếu bạn nắm rõ cấu trúc đề thi và ôn luyện đúng trọng tâm. Vòng 1 chủ yếu kiểm tra kiến thức nền tảng như Luật Viên chức, tổ chức bộ máy Nhà nước, ngoại ngữ và tin học ở mức cơ bản, nên chỉ cần học đúng phạm vi là làm được. Vòng 2 mới là phần quan trọng nhất vì kiểm tra trực tiếp chuyên môn, do đó bạn chỉ cần nắm vững nghiệp vụ của lĩnh vực mình làm việc (giáo dục, y tế, văn hóa, kỹ thuật…). Nói cách khác, thi viên chức khó hay dễ phụ thuộc vào mức độ chuẩn bị của bạn và tính đặc thù của vị trí dự tuyển.
2. Thi viên chức là thi mấy vòng?
Theo Nghị định 115/2020/NĐ-CP (được hợp nhất tại VBHN 01/2024/BNV), thi viên chức gồm 2 vòng:
- Vòng 1: Thi trắc nghiệm kiến thức chung – ngoại ngữ – tin học.
- Vòng 2: Thi môn chuyên ngành bằng phỏng vấn hoặc thi viết.
Chỉ những thí sinh vượt qua vòng 1 mới được tham dự vòng 2.
3. Hồ sơ thi viên chức cần những gì?
Hồ sơ cơ bản gồm:
- Đơn đăng ký dự tuyển theo mẫu của đơn vị.
- Sơ yếu lý lịch có xác nhận, thời hạn trong 6 tháng.
- Bản sao công chứng văn bằng, bảng điểm, chứng chỉ theo yêu cầu vị trí.
- Giấy khám sức khỏe còn hiệu lực.
- Giấy chứng nhận ưu tiên (nếu có).
Một số ngành có thể yêu cầu thêm giấy chứng minh kinh nghiệm, phiếu lý lịch tư pháp hoặc các giấy tờ đặc thù khác.
4. Ai được miễn thi ngoại ngữ hoặc tin học?
Theo VBHN 01/2024/BNV:
- Miễn thi ngoại ngữ nếu bạn có bằng đại học, thạc sĩ hoặc tiến sĩ học bằng tiếng nước ngoài; hoặc tốt nghiệp chuyên ngành ngoại ngữ.
- Miễn thi tin học nếu bạn có bằng tốt nghiệp từ trình độ trung cấp trở lên thuộc chuyên ngành công nghệ thông tin, tin học, hoặc có chứng chỉ tin học phù hợp tiêu chuẩn kỹ năng sử dụng CNTT cơ bản.
Các đơn vị tuyển dụng có thể bổ sung điều kiện miễn phù hợp với tính chất công việc.
5. Thi viên chức có được phúc khảo không?
Có. Thí sinh được quyền phúc khảo bài thi vòng 2 (phần thi chuyên ngành) trong thời hạn theo thông báo của đơn vị tuyển dụng, thường từ 15 ngày kể từ ngày công bố kết quả. Riêng vòng 1 thi trắc nghiệm bằng máy tính thì không phúc khảo, vì hệ thống chấm tự động.
6. Bao lâu thì có kết quả thi viên chức?
Thông thường, kết quả Vòng 1 được công bố trong vòng 5-15 ngày sau khi thi. Vòng 2 thường cần thời gian lâu hơn, khoảng 15-30 ngày tùy số lượng thí sinh và hình thức thi. Một số đơn vị có thể kéo dài hơn nếu cần kiểm tra, xác minh hồ sơ.
Để không bỏ lỡ các thông báo tuyển dụng công chức, viên chức mới nhất, bạn có thể theo dõi thường xuyên và cập nhật nhanh chóng trên app Công Chức 247!
7. Thi viên chức có yêu cầu kinh nghiệm không?
Đa số vị trí không bắt buộc phải có kinh nghiệm, chỉ cần đáp ứng đủ bằng cấp và tiêu chuẩn chuyên môn. Tuy nhiên, một số vị trí chuyên ngành sâu hoặc yêu cầu kỹ thuật cao có thể yêu cầu kinh nghiệm tối thiểu 1-2 năm.
8. Trượt Vòng 1 có được thi lại không?
Có. Nếu trượt Vòng 1, bạn có thể đăng ký thi lại ở các đợt tuyển dụng sau. Không có giới hạn số lần dự thi, miễn bạn đủ điều kiện theo thông báo tuyển dụng của từng đơn vị.
9. Dự thi viên chức có mất phí không?
Có. Mức phí được quy định theo số lượng thí sinh tham dự và theo Thông tư 228/2016/TT-BTC. Thông thường dao động từ 300.000 – 500.000 đồng tùy cơ quan và số lượng thí sinh.
10. Sau khi trúng tuyển viên chức thì thử việc bao lâu?
Theo quy định:
- 12 tháng với vị trí cần trình độ đại học trở lên.
- 9 tháng với vị trí yêu cầu trình độ cao đẳng.
- 6 tháng với vị trí yêu cầu trình độ trung cấp.
Trong thời gian này bạn hưởng 85% – 100% lương tùy vị trí và quy định đơn vị.
Những thông tin mà Công Chức 247 vừa chia sẻ hy vọng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về kỳ thi viên chức. Không chỉ là cơ hội nghề nghiệp, đây còn là bước khởi đầu để bạn cống hiến, phát triển bản thân và góp phần vào sự nghiệp công – xã hội. Chính vì vậy, đừng để lỡ cơ hội luyện thi hiệu quả! Truy cập ngay Công Chức 247 để tiếp cận các bộ đề trắc nghiệm, khóa học luyện thi và tài liệu ôn tập đầy đủ, giúp bạn vững vàng chinh phục kỳ thi viên chức mơ ước.
