Tình huống sư phạm thường gặp cấp THCS trong bài thi Viên chức Giáo dục là những vấn đề mà giáo viên khó tránh khỏi trong quá trình giảng dạy. Đây không chỉ là các vi phạm nội quy đơn thuần, mà còn phản ánh tâm lý, hoàn cảnh và sự phát triển của học sinh tuổi dậy thì. Việc xử lý khéo léo sẽ giúp giáo viên vừa giữ được kỷ luật lớp học, vừa hỗ trợ học sinh đúng cách. Bài viết này tổng hợp 20 tình huống tiêu biểu cùng hướng giải quyết cụ thể, thiết thực.
Nhóm 1: Tình huống sư phạm thường gặp cấp THCS liên quan đến an toàn và hành vi nguy hiểm
Làm thí nghiệm không đúng quy trình
Tình huống: Trong tiết Hóa học lớp 8, một nhóm học sinh tự ý thực hiện thí nghiệm không được phép, dẫn đến rò rỉ hóa chất và làm lớp học hỗn loạn. Nguyên nhân chính là do thiếu hiểu biết về an toàn phòng thí nghiệm. Đây là tình huống tiềm ẩn rủi ro cao, ảnh hưởng đến cả sức khỏe và tâm lý lớp học. Giáo viên cần xử lý kịp thời để tránh hậu quả nghiêm trọng hơn.
Hướng giải quyết: Để xử lý tình huống sư phạm thường gặp cấp THCS là giáo viên cần nhanh chóng trấn an lớp và đảm bảo an toàn cho tất cả học sinh. Yêu cầu nhóm học sinh trình bày lại sự việc, phân tích hậu quả để nhận thức rõ vấn đề. Sau đó tổ chức buổi ngoại khóa về an toàn thí nghiệm, kết hợp với hình thức rèn luyện trách nhiệm như trực nhật hoặc hỗ trợ sửa chữa. Đây là cách giúp học sinh hiểu đúng và trưởng thành hơn sau sai lầm.
Dùng dao rọc giấy gây thương tích
Tình huống: Trong giờ Công nghệ, một học sinh nam nghịch dao rọc giấy với bạn, khiến bạn bị thương. Đây là tình huống sư phạm THCS nghiêm trọng và có thể để lại hậu quả không mong muốn nếu không được ngăn chặn kịp thời.
Hướng giải quyết: Trước tiên, giáo viên cần sơ cứu học sinh bị thương và ổn định trật tự lớp học. Sau đó, gặp riêng học sinh vi phạm để tìm hiểu rõ nguyên nhân và giải thích mức độ nghiêm trọng của hành động. Việc phối hợp với phụ huynh là cần thiết để cùng nhau giáo dục học sinh và xây dựng ý thức trách nhiệm với bản thân và bạn bè.
Quay video bạn bè đăng lên mạng
Tình huống: Một nhóm học sinh tự ý quay video chế nhạo bạn cùng lớp, sau đó đăng tải lên mạng xã hội khiến người bị quay cảm thấy tổn thương sâu sắc. Đây là dạng bắt nạt gián tiếp thông qua môi trường số, đang ngày càng phổ biến trong lứa tuổi THCS.
Hướng giải quyết: Giáo viên cần yêu cầu học sinh gỡ bỏ nội dung vi phạm ngay và làm rõ trách nhiệm của từng em. Có thể tổ chức buổi sinh hoạt về quyền riêng tư, đạo đức số trong học đường. Tình huống sư phạm thường gặp cấp THCS này cho thấy sự cần thiết của việc giáo dục hành vi online. Nhà trường nên xây dựng bộ quy tắc ứng xử trên mạng cho học sinh.
Tham khảo thêm: Top 5 tình huống sư phạm THCS thường gặp & Hướng giải quyết thông minh
Bạo lực do ảnh hưởng từ cách dạy ở gia đình
Tình huống: Một học sinh nam lớp 6 thường xuyên đánh bạn và biện minh rằng bố dạy “đàn ông phải mạnh mẽ, bị chọc thì phải đánh lại”. Đây là dấu hiệu cho thấy học sinh đang hiểu sai khái niệm “mạnh mẽ”, đồng thời bị ảnh hưởng tiêu cực từ môi trường gia đình.
Hướng giải quyết: Giáo viên cần làm việc riêng với học sinh để phân tích sự khác biệt giữa “mạnh mẽ” và “bạo lực”. Cần hướng dẫn em cách ứng xử tích cực khi gặp xung đột. Song song đó, cần trao đổi với phụ huynh để thống nhất trong phương pháp giáo dục, đồng thời khuyến khích em tham gia các hoạt động thể thao, xây dựng tính kỷ luật và kiểm soát cảm xúc.
Cười đùa khi học về giới tính
Tình huống: Trong tiết Sinh học, khi bài giảng đề cập tới chủ đề sinh sản, một số học sinh cười phá lên và không giữ được sự nghiêm túc. Đây là một trong những tình huống sư phạm thường gặp cấp THCS do học sinh chưa thực sự trưởng thành trong cách tiếp cận những chủ đề nhạy cảm.
Hướng giải quyết: Thay vì mắng mỏ, giáo viên nên nhẹ nhàng giải thích rằng đây là kiến thức khoa học, cần được học một cách tôn trọng và đúng mực. Có thể tổ chức buổi sinh hoạt chuyên đề về giáo dục giới tính lành mạnh với sự tham gia của chuyên viên tâm lý để giúp các em tiếp cận vấn đề tự nhiên hơn, không ngượng ngùng hay đùa cợt.
Nhóm 2: Tình huống sư phạm thường gặp cấp THCS liên quan đến hoàn cảnh và tâm lý học sinh
Không làm bài vì phải chăm em
Tình huống: Một học sinh lớp 7 liên tục không nộp bài tập về nhà. Khi tìm hiểu kỹ, giáo viên phát hiện em đang phải chăm sóc em nhỏ do cha mẹ ly hôn. Đây là trường hợp cần sự thấu cảm thay vì xử phạt.
Hướng giải quyết: Giáo viên nên trò chuyện riêng với học sinh để hiểu rõ hoàn cảnh, sau đó điều chỉnh lượng bài tập phù hợp. Đồng thời, nên kết nối học sinh với các bạn khác trong lớp để được hỗ trợ học tập, tạo điều kiện để em không bị bỏ lại phía sau.
Ngủ gật trong lớp do lao động sớm
Tình huống: Một học sinh ngủ gật trong giờ học và khi tìm hiểu, giáo viên phát hiện em phải phụ giúp gia đình bán hàng online đến tận khuya. Việc này ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và hiệu quả học tập của em.
Hướng giải quyết: Giáo viên cần trao đổi với phụ huynh để điều chỉnh thời gian làm việc của học sinh. Nếu cần, có thể đề xuất giảm tải một số nhiệm vụ học tập không bắt buộc để học sinh có thêm thời gian nghỉ ngơi. Trường hợp này cần xử lý một cách tế nhị, không nên nêu tên hay khiển trách trước lớp.
Nổi nóng, chống đối do khủng hoảng tâm lý
Tình huống: Một học sinh thường xuyên cau có, phản ứng tiêu cực mỗi khi bị góp ý. Sau khi tìm hiểu, giáo viên biết được em đang chịu tổn thương vì bố mẹ ly thân và tranh chấp quyền nuôi dưỡng.
Hướng giải quyết: Thầy cô cần kiên nhẫn và bình tĩnh khi xử lý hành vi chống đối. Đồng thời, hãy mở ra không gian trò chuyện để học sinh được bày tỏ cảm xúc. Có thể giới thiệu học sinh gặp chuyên viên tâm lý học đường nếu cần hỗ trợ sâu hơn.
Tham khảo thêm: Bí quyết làm tốt phần thi tình huống sư phạm kỳ thi viên chức THCS
Sa sút học tập vì áp lực từ gia đình
Tình huống: Một học sinh từng đạt thành tích tốt đột nhiên giảm sút nghiêm trọng. Khi trao đổi, em chia sẻ rằng em yêu thích nghệ thuật nhưng bị cha mẹ ép thi vào trường chuyên.
Hướng giải quyết: Giáo viên cần lắng nghe, động viên học sinh nói ra nguyện vọng của mình. Sau đó, tổ chức buổi gặp gỡ với phụ huynh để cùng thảo luận, từ đó đưa ra phương án cân bằng giữa học tập và đam mê. Việc kết nối em với các hoạt động nghệ thuật trong trường cũng sẽ giúp em giữ vững tinh thần.
Thay đổi phong cách để thể hiện cá tính
Tình huống: Một học sinh lớp 7 đột nhiên thay đổi phong cách ăn mặc: trang điểm đậm, nhuộm tóc sáng màu, đeo nhiều phụ kiện lạ mắt khi đến trường. Khi giáo viên nhắc nhở em về quy định trang phục, em phản ứng ngay: “Đây là cá tính của em, cấm sao được!”.
Cách xử lý chi tiết: Để xử lý tình huống sư phạm thường gặp cấp THCS này là giáo viên trao đổi riêng với thái độ nhẹ nhàng, thẳng thắn. Công nhận cá tính là tích cực nhưng cần thể hiện đúng nơi, đúng thời điểm. Giải thích quy định trang phục trong môi trường học đường. Hướng học sinh thể hiện bản thân qua hoạt động văn nghệ, thiết kế poster hay các phong trào sáng tạo.
Nhóm 3: Tình huống bắt nạt và kỳ thị học đường
Học sinh bị lập nhóm chat bôi nhọ trên mạng
Tình huống: Một học sinh lớp 7 bật khóc khi giáo viên phát động phong trào chống bắt nạt học đường. Sau khi tìm hiểu, giáo viên phát hiện em từng là nạn nhân của một nhóm bạn lập nhóm chat trên mạng xã hội để chế giễu ngoại hình và gia cảnh của em. Đây là dạng bắt nạt gián tiếp, nhưng để lại tổn thương sâu sắc và lâu dài.
Hướng giải quyết: Trước tiên, giáo viên cần gặp riêng học sinh để trấn an tâm lý, tạo cảm giác an toàn và kín đáo. Sau đó, cần xác minh sự thật, làm việc với các học sinh liên quan và tổ chức buổi chuyên đề về bạo lực mạng và hậu quả pháp lý. Đồng thời, nhà trường nên thiết lập kênh phản ánh ẩn danh để học sinh có thể lên tiếng kịp thời, tránh để sự việc tái diễn.
Chế giễu ngoại hình bạn học
Tình huống: Một học sinh nam lớp 9 thường xuyên đặt biệt danh xấu, kỳ thị bạn bè có ngoại hình khác biệt. Hành vi này khiến các bạn bị chế giễu trở nên mặc cảm, thu mình và không muốn giao tiếp với ai. Điều đáng nói là nhiều học sinh khác lại hùa theo, coi đó như trò đùa.
Hướng giải quyết: Giáo viên dừng hành vi ngay lập tức, nhấn mạnh xúc phạm nhân phẩm. Tổ chức tiết sinh hoạt lớp chủ đề “Ngôn ngữ yêu thương – Xây dựng lớp học tích cực” để nâng cao nhận thức. Xây dựng bộ quy tắc ứng xử văn minh, khuyến khích thực hành thường xuyên.
Áp lực về ngoại hình và trào lưu mạng
Tình huống: Một học sinh nữ lớp 9 đột nhiên xin ngồi cuối lớp, tránh giao tiếp với bạn bè. Qua trao đổi, giáo viên biết được em đang bị bạn bè chê “quê mùa”, không biết làm đẹp, không theo kịp xu hướng như các bạn nữ khác. Đây là một tình huống sư phạm thường gặp cấp THCS khi học sinh bắt đầu quan tâm đến hình ảnh cá nhân nhưng chưa có định hướng đúng đắn.
Hướng giải quyết: Giáo viên xác nhận cảm xúc em hợp lý, động viên tìm lại tự tin qua hoạt động học thuật, thể thao, nghệ thuật. Tổ chức chuyên đề “Giá trị bản thân không chỉ nằm ở ngoại hình” mời người truyền cảm hứng chia sẻ. Giao vai trò nổi bật trong lớp giúp em lấy lại vị thế và lòng tin.
Nhóm 4: Tình huống sư phạm thường gặp cấp THCS: Nhận thức lệch lạc về giá trị
“Nịnh” giáo viên để xin điểm
Tình huống: Một học sinh lớp 6 thường xuyên tặng quà nhỏ, pha nước, dọn dẹp giúp giáo viên và có xu hướng muốn được ưu ái trong đánh giá. Ban đầu, hành vi này có thể khiến giáo viên cảm động, nhưng về lâu dài lại ảnh hưởng đến sự công bằng và giá trị giáo dục.
Hướng giải quyết: Giáo viên nên gặp riêng học sinh, phân tích rằng thành tích học tập chỉ nên dựa trên nỗ lực và năng lực thực tế. Đồng thời, cần từ chối nhẹ nhàng các hành vi “ngoài lề” và nhắc nhở học sinh về sự công bằng trong học đường. Có thể tổ chức buổi sinh hoạt lớp về giá trị trung thực, công bằng và minh bạch để nâng cao ý thức cả lớp.
Mất động lực học tập vì bị so sánh
Tình huống: Một học sinh lớp 8 luôn đạt thành tích tốt nhưng gần đây liên tục đạt điểm kém. Khi được hỏi, em chia sẻ rằng bố mẹ luôn so sánh em với anh chị họ, chưa bao giờ công nhận những nỗ lực cá nhân của em.
Hướng giải quyết: Giáo viên cần giúp học sinh nhận ra giá trị của bản thân thông qua sự tiến bộ từng ngày, thay vì chạy theo tiêu chuẩn của người khác. Đồng thời, trao đổi với phụ huynh để chia sẻ về tác hại của việc so sánh và cách nuôi dạy tích cực. Nên tạo cơ hội cho em tham gia các dự án cá nhân theo sở trường để khơi gợi lại động lực.
Tham khảo thêm: Bí quyết “Phá Đảo” kỳ thi Giáo viên THCS hạng III
Tình huống sư phạm thường gặp cấp THCS: Khi tài năng nghệ thuật bị xem thường
Tình huống: Một học sinh nữ lớp 6 có năng khiếu nghệ thuật nhưng lại học yếu các môn Toán, Lý. Em thường xuyên bị các bạn chê bai, gọi là “cô nàng vô dụng”, khiến em trở nên tự ti và muốn bỏ học.
Hướng giải quyết: Giáo viên cần tổ chức sân khấu hoặc triển lãm nhỏ để học sinh có dịp thể hiện tài năng của mình. Bên cạnh đó, hãy giáo dục lớp về lý thuyết đa trí thông minh – rằng mỗi người có thế mạnh riêng và đều đáng được tôn trọng. Tình huống sư phạm thường gặp cấp THCS này là dịp quan trọng để lan tỏa sự tôn trọng sự khác biệt trong môi trường học đường.
Học sinh bị mất động lực học tập vì bị sắp đặt tương lai
Tình huống: Trong tiết Ngữ văn lớp 6, một học sinh tỏ ra thờ ơ, không tham gia vào bất kỳ hoạt động nào của bài học. Khi giáo viên hỏi han, em lạnh lùng trả lời: “Bố mẹ em đã sắp đặt hết tương lai rồi, học gì cũng vậy thôi”.
Cách xử lý chi tiết: Với tình huống sư phạm thường gặp cấp THCS này, Giáo viên giao nhiệm vụ sáng tạo, cho phép học sinh tự chọn đề tài. Khen ngợi tiến bộ nhỏ để khơi lại động lực. Đồng thời trao đổi với phụ huynh hạn chế áp đặt, tạo cơ hội cho em tự khám phá và phát triển.
Nhóm 5: Tình huống vi phạm học đường và thái độ học tập lệch lạc
Học sinh chơi game trong giờ học
Tình huống: Một nhóm học sinh lớp 8 bí mật chơi game online ngay trong giờ Tin học. Khi bị phát hiện, các em không chỉ bao che cho nhau mà còn tỏ ra coi thường việc học, thậm chí buông lời thách thức giáo viên.
Hướng giải quyết: Giáo viên nên yêu cầu các em trình bày rõ sự việc mà không quy kết nặng nề. Sau đó, tổ chức một buổi thảo luận về tác hại của việc nghiện game và mối nguy hiểm của việc trốn tránh trách nhiệm học tập. Có thể giao cho nhóm này một dự án nhỏ tìm hiểu về ảnh hưởng của game đến đời sống học sinh để các em tự rút ra bài học cho mình.
Tình huống sư phạm thường gặp cấp THCS khi học sinh từ chối lao động tập thể
Tình huống: Khi được phân công lao động dọn vệ sinh sân trường, một nhóm học sinh phản đối gay gắt và cho rằng “đó không phải việc của học sinh”. Thái độ ích kỷ và thiếu tinh thần cộng đồng này không hiếm gặp trong môi trường THCS.
Hướng giải quyết: Giáo viên nên bình tĩnh giải thích ngắn gọn về mục tiêu của hoạt động – không chỉ là giữ gìn vệ sinh mà còn rèn luyện trách nhiệm và tính gắn kết. Có thể phân công công việc phù hợp với sở thích từng nhóm để tạo sự hứng thú. Sau hoạt động, cần ghi nhận và tuyên dương những học sinh tích cực để tạo động lực cho các lần sau.
👉 Đừng bỏ lỡ cơ hội rèn luyện tư duy sư phạm với bộ câu hỏi trắc nghiệm tình huống thường gặp cấp THCS của Công chức 247! Khám phá những kiến thức thực tiễn, nâng cao khả năng ứng biến, và chinh phục nghề giáo viên một cách chuyên nghiệp hơn mỗi ngày.
Phá hoại vì cảm thấy tài sản chung là vô hình
Tình huống: Một học sinh lớp 7 bất ngờ xịt sơn lên bảng, phá ghế ngồi trong lớp và tỏ thái độ bất cần. Khi giáo viên trao đổi, em chỉ nói rằng “làm gì cũng vậy thôi, chẳng ai quan tâm”.
Hướng giải quyết: Đây là biểu hiện của việc học sinh cảm thấy bị bỏ rơi và mất giá trị trong tập thể. Giáo viên nên tiếp cận bằng sự thấu hiểu và cho học sinh thấy rằng em vẫn rất quan trọng. Có thể giao em vai trò quản lý lớp, quản lý thiết bị học tập, kết hợp với hoạt động trị liệu nghệ thuật để em thể hiện bản thân theo hướng tích cực hơn.
Tình huống sư phạm thường gặp cấp THCS không chỉ là thử thách, mà còn là cơ hội để giáo viên thấu hiểu và định hướng học sinh đúng đắn. Việc xử lý linh hoạt, nhân văn sẽ giúp tạo dựng môi trường giáo dục an toàn, tích cực. Mỗi tình huống sư phạm thường gặp cấp THCS đều cần sự quan tâm và đồng hành từ cả thầy cô và nhà trường.
Đừng quên theo dõi app Công chức 247 để cập nhật thêm nhiều chia sẻ chuyên môn và tin tức giáo dục mới nhất!
Tải ứng dụng tại đây:
CH Play: App Kiểm định công chức
App Store: App Kiểm định công chức
